O ADXECTIVO CUALIFICATIVO

O adxectivo é unha palabra variable que acompaña ó nome e concorda con el en xénero e número expresando calidades ou características dos nomes.

A forma dos adxectivos cualificativos

No que respecta ao xénero e ao número o comportamento do adxectivo e do substantivo é idéntico, coa única diferenza de que no adxectivo o xénero e o número lle veñen dados polo substantivo ao que modifican.

Formalmente os adxectivos son variables. Igual que os substantivos, están formados por un elemento  fixo (lexema), que é o que achega o significado léxico, e outros elementos intercambiables (morfemas flexivos), que achegan un significado moito máis reducido de tipo gramatical (xénero, número); ademais tamén poden posuír morfemas derivativos (sufixos e prefixos) que poden facer variar o seu significado.

Tamén igual que no caso do substantivo existen algúns adxectivos que non presentan formas  diferenciadas para os dous xéneros (fácil, gris, breve...), aínda que o máis habitual é que teñan flexión en xénero e número. Neste caso, para mostrar estas variacións, utilizan os mesmos procedementos que no caso dos substantivos.

 Os graos do adxectivo

A calidade que expresa o adxectivo pódese manifestar en diversos graos: positivo, comparativo e superlativo.

• Grao positivo. É o grao no que está un adxectivo que expresa unha calidade ou estado sen matizar ningunha intensidade do mesmo. El é unha persoa interesante.
• Grao comparativo. Un adxectivo está en grao comparativo cando compara a intensidade coa que dous substantivos posúen a mesma calidade: Este chiste á máis divertido ca o anterior.
• Grao superlativo.  Un adxectivo está en grao superlativo cando expresa unha calidade no seu maior grao: Estou esgotadísima.

Procedementos de formación do comparativo.

A comparación pode ser de tres tipos:

Lembra que os adxectivos grande, pequeno, bo, malo, alto e baixo presentan formas para o comparativo específicas, que son: maior, menor, mellor, peor, superior e inferior, respectivamente.

• de igualdade: as dúas calidades posúense no mesmo grao. Os contos son tan interesantes coma as novelas.
• de inferioridade: unha calidade posúese en menor medida ca a outra. Os contos son menos interesantes ca as novelas
• de superioridade: unha calidade posúese en maior medida cá outra. Os contos son máis interesantes ca as novelas.

Procedementos para formar o superlativo

Distínguense dous tipos de superlativo segundo comparemos a calidade con outros substantivos que tamén a teñen pero en menor grao (superlativo relativo) ou  nos centremos unicamente nun substantivo que posúe esa calidade nun grao moi alto (superlativo absoluto). Fíxate na diferenza:  É a película máis divertida da carteleira /É unha película divertidísima.

Igual ca no caso do comparativo, tamén existen no superlativo formas propias para os adxectivos grande, pequeno, bo, malo, alto e baixo, que son: máximo, mínimo, óptimo, pésimo, supremo e ínfimo, respectivamente..

• O superlativo relativo fórmase segundo esta fórmula: artigo + máis/menos + adxectivo + de + 2º termo.
• O superlativo absoluto pódese formar das seguintes maneiras:
  • engadíndolle ao adxectivo o sufixo –ísimo (ou –érrimo nas formas cultas): El é intelixentísimo, Libérrimo.
  • antepoñendo prefixos como super–, ultra– ou hiper–. Ela é superintelixente.
  • antepoñendo o adverbio moi ó adxectivo: El é moi intelixente.
  • antepoñendo o adverbio ben: Ela é ben intelixente
  • antepoñendo adverbios rematados en –mente: El é extremadamente feliz.
  • repetindo o adxectivo: Ela é lista lista

(Apuntes adaptados da páxina http://cotovia.org)